دانش زبانی: ویژگی های فعل (1)، قالب شعری قطعه:

دانش زبانی

ویژگی های فعل (1)

ویژگی های فعل (1):

فعل ويژگی هايی دارد ؛ يکی از ويژگی های فعل، «زمان» است. هر فعل دارای سه زمان است:

1) گذشته یا ماضی

2) حال یا مضارع

3) مستقبل یا آینده

فعل ماضی:

فعلی است که در گذشته اتفاق افتاده است و هیچ نشانه ای ندارد؛ به عنوان مثال:

رفتم، نوشتی، خورد، گفتیم، پوشیدند، خواندی، شنیديم

مثال در جمله:

من دیروز به بازار رفتم.

فعل مضارع:

فعلی است که در زمان حال اتفاق می افتد و اول آن نشانه ی «می» یا «بـ» می آید؛ به عنوان مثال:

می روم، می خوری، می نويسد، بپوشیم، بنويسند، برويد

مثال در جمله:

خواهرم امروز به سفر می رود.

شايد اکنون تمام تکالیفم را بنویسم.

فعل مستقبل:

فعلی است که در زمان آينده اتفاق خواهد افتاد و اول آن نشانه ی «خواه» می آید؛ به عنوان مثال:

خواهم رفت، خواهی آمد، خواهند نوشت، خواهیم گرفت، خواهد برد

مثال در جمله:

دوستانم فردا به کتابخانه خواهند رفت.

تابستان کتاب های ادبی خواهم خواند.

قالبِ شعری قطعه

قالب شعر، به شکل شعر گفته می شود که شامل طرز قرار گرفتن مصراع ها و قافیه های شعر است.

قطعه:

قالب شعری است که مصراع دوم همه ی بیت های آن، هم قافیه هستند. شکل زير، طرز قرار گرفتن قافیه در قالب قطعه را نشان می دهد:

_______________________                    _______________________*

_______________________                    _______________________*

_______________________                    _______________________*

مثال 1:

آن شنیديد که يک قطره ی اشک                       صبحدم از چشم يتیمی چکید

برد بسی رنج و نشیب فراز                    گاه درافتاد و زمانی دوید

گاه درخشید و گهی تیره ماند                 گاه نهان گشت وگهی شد پدید

مثال 2:

گِلی خوشبوی در حمام روزی                             رسید از دست محبوبی به دستم

بدو گفتم که مٌشکی يا عبیری                            که از بوی دلاويز تو مستم

بگفتا من گِلی ناچیز بودم                                  ولیکن مدتی با گٌل نشستم

نکته:

قطعه شعری است که در آن به پند و اندرز و مسائل اخلاقی و اجتماعی می پردازند.